Branża meblarska, choć na tle innych sektorów gospodarki nie wyróżnia się negatywnie co do swojego wpływu na środowisko, również będzie musiała zmierzyć się z wyzwaniami w obszarze podnoszenia efektywności energetycznej oraz redukcji emisji. W myśl założeń inicjatywy „Fit for 55” w perspektywie 2030 roku, redukcja emisji gazów cieplarnianych powinna osiągnąć poziom 55 proc. względem wielkości notowanych w 1990 roku oraz zapewnić w skali kraju 40 procentowy udział energii ze źródeł odnawialnych. Te wyzwania obejmują zarówno dużych, jak i mniejszych wytwórców, którzy dominują na polskim rynku. Jak wskazują eksperci dla osiągnięcia pożądanego efektu kluczowe jest, aby proces dekarbonizacji odpowiednio zaplanować oraz przeprowadzić w sposób świadomy i kompleksowy. Problematyka ta wchodzi na salony, a odbiorcy – również polskich mebli – przy podejmowaniu decyzji zakupowych, coraz większą wagę przywiązują do tych zagadnień. To sprawia, że z myślą o zachowaniu mocnej pozycji na globalnym rynku nie wolno jej lekceważyć.
Producenci mebli w obliczu wyzwań zmieniającego się świata
Około 30 tysięcy firm. Zatrudnienie około 400 tysięcy ludzi. Eksport na poziomie kilkunastu miliardów euro. Dominująca pozycja na świecie. Polska branża meblarska, mimo zadyszki spowodowanej niesprzyjającą sytuacją gospodarczą, pozostaje globalnym potentatem, a produkty „Made in Poland” cieszą się szerokim, międzynarodowym uznaniem. Jednak konkurencja nie śpi, a polscy meblarze z myślą o zachowaniu pozycji na światowych rynkach muszą patrzeć w przyszłość.
Zagadnieniami, których nie wolno im lekceważyć, są te, związane ze zrównoważoną działalnością, tj. problematyką ESG (E – Środowisko <z ang. Environmental>, S – Społeczna odpowiedzialność <z ang. social responsibility> i G – Ład korporacyjny <z ang. corporate governance>), obejmująca m.in. sferę wpływu działalności gospodarczej na środowisko naturalne. Polityka klimatyczna przedsiębiorstwa oraz wynikająca z niej redukcja śladu węglowego stała się nowym elementem przewagi konkurencyjnej, który zgodnie z przewidywaniami analityków w perspektywie najbliższych lat będzie miał coraz większe znaczenie. Ślad węglowy produktu w niedalekiej perspektywie stanie się jednym z istotnych czynników wyboru oferty przez klientów – z czym już dzisiaj zaczynają mierzyć się przede wszystkim eksporterzy.
Informacja na temat śladu węglowego produktu coraz częściej pojawia się na opakowaniach czy fakturze zakupu produktów, a rosnąca świadomość społeczna, zwłaszcza wśród młodego pokolenia, sprawia, że klienci zaczynają uwzględniać tego typu informacje w swoich wyborach rynkowych.
Już od kilku lat, szczególnie na rynku europejskim, wykładniczo rośnie liczba firm ujawniających swój ślad węglowy oraz inne działania prośrodowiskowe za pomocą platform ratingowych wspomagających przejrzystość i porównywalność raportowanych danych. Sytuację wzmaga dodatkowo implementacja Dyrektywy CSRD – stanowiącej jeden z kluczowych elementów europejskiego pakietu klimatycznych inicjatyw ustawodawczych „Fit for 55”. Zgodnie z nią coraz większa grupa przedsiębiorców będzie musiała mierzyć oraz uwzględniać w rocznym sprawozdaniu z działalności ustandaryzowanych i szczegółowych danych niefinansowych – w tym m.in. dotyczących stanu wdrożenia strategii klimatycznej oraz stopnia redukcji śladu węglowego przedsiębiorstwa. W Polsce obowiązek ten obejmie największe przedsiębiorstwa już w przyszłym roku, a w kolejnych latach będzie stopniowo obejmował również mniejsze firmy.
Polskie firmy mają zaległości
Jak wynika z badań przeprowadzonych przez firmę Duon, dotyczących transformacji energetycznej, jedynie niewielki odsetek polskich firm przemysłowych, zobowiązanych do podjęcia działań dekarbonizacyjnych oraz ich ujawnienia, już je podjął. Podobnie wygląda też sytuacja w przedsiębiorstwach innych aniżeli przemysłowe. Polskie firmy znacząco odstają w tej kwestii od swoich zagranicznych konkurentów. Do istotnych barier należą w tym obszarze niewątpliwie: niska świadomość, brak właściwego doradztwa oraz ograniczone możliwości finansowe.
– Pamiętajmy, że zgodnie z założeniami „Polityki energetycznej Polski do 2040” – do 2030 roku na transformację energetyczną polskiej gospodarki, skierowanych zostanie ze środków unijnych i krajowych, w ramach różnych mechanizmów ok. 260 mld zł. Te środki mają służyć właśnie osiąganiu celów określonych przez pakiet „Fit for 55” – komentuje Justyna Mirek, Dyrektor ds. Transformacji Energetycznej ENERGOPROJEKT-KATOWICE SA – Wobec faktu, że niejednokrotnie budżet inwestycji dekarbonizacyjnych stanowi najistotniejsze ograniczenie w realizacji tego typu działań, warto podkreślić, że istnieją na rynku rozwiązania pozwalające finansować cały proces, np. w formule „energia jako usługa”, bez konieczności inwestycji kapitałowej po stronie beneficjenta. Współpracujemy ściśle z takimi instytucjami – podsumowuje ekspert.
Podstawowym założeniem przyjętej przez UE inicjatywy „Fit for 55” jest osiągnięcie w perspektywie 2030 roku redukcji emisji gazów cieplarnianych do poziomu 55 proc. względem wielkości notowanych w 1990 roku oraz zapewnienie w skali kraju udziału 40 proc. energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych.
Nowe wyzwania
Justyna Mirek z Energoprojekt-Katowice SA mówi: “Niewątpliwie również branża meblarska, choć na tle innych sektorów gospodarki nie dominuje pod względem emisyjności, będzie musiała zmierzyć się z wyzwaniami w obszarze podnoszenia efektywności energetycznej oraz redukcji emisji. Dekarbonizacja jest procesem złożonym i niełatwym, gdyż dotyka wielu obszarów w przedsiębiorstwie, a stosowane rozwiązania są w większości odmienne od tych dobrze znanych przedsiębiorcom.
Szczególnie w kwestii zaopatrzenia w ciepło i energię, proces dekarbonizacji wiążę się często z koniecznością stosowania równolegle kilku systemów wytwórczych wykorzystujących odnawialne źródła energii, które muszą być optymalnie dobrane do potrzeb i uwarunkowań danego przedsiębiorstwa oraz muszą ze sobą współpracować i być powiązane inteligentnym systemem sterowania. Źle dobrana pompa ciepła może zwiększyć zużycie energii, zamiast je ograniczyć, a produkcja energii z paneli fotowoltaicznych może okazać się nieefektywna. Dlatego kluczowe jest, aby proces dekarbonizacji przedsiębiorstwa odpowiednio przygotować i zaplanować oraz przeprowadzić w sposób świadomy i kompleksowy, co stanowi warunek uzyskania zakładanej efektywności. Duże znaczenie odgrywa tu odpowiednie doradztwo .
Przewidujemy rosnącą rolę tego rodzaju usług, nakierowanych na wsparcie przedsiębiorstw w redukcji ich zapotrzebowania na energię i ograniczenia poziomu jej zużycia, a tym samym redukcję kosztów energii elektrycznej i ciepła oraz emisji CO2.”
Droga do dekarbonizacji branży meblarskiej
W dużym skrócie proces dekarbonizacji można sprowadzić do sześciu kroków. Obejmują one: audyt i obliczenie bieżącego śladu węglowego przedsiębiorstwa, wytyczenie celów klimatycznych i opracowanie strategii klimatycznej przedsiębiorstwa, przygotowanie i analiza konkretnych rozwiązań technologicznych optymalnych dla danego przedsiębiorstwa, a następnie zapewnienie finansowania oraz przygotowanie i wdrożenie stosownych działań i inwestycji.
– W praktyce wymaga to specjalistycznej wiedzy i doświadczenia. Na tyle specjalistycznej, że przedsiębiorstwa, których profil działalności nie obejmuje tej sfery, będą miały ogromny problem. Nie dziwi zatem, że opracowanie strategii dekarbonizacji, liczenie i raportowanie śladu węglowego czy dobór i wdrożenie konkretnych rozwiązań technologicznych w zakresie nowych źródeł energii w zakładach produkcyjnych stają się usługą.
Nasze niezwykle bogate doświadczenia w branży energetycznej pozwoliły nam przygotować stosowne narzędzia i modele numeryczne, które umożliwiają już na etapie przygotowania strategii określenie z dużą dokładnością, jaki będzie stopień redukcji CO2, jaka ilość energii zostanie pozyskana ze źródeł odnawialnych, a także, co istotne, jaki będzie jednostkowy koszt ciepła i energii elektrycznej po wdrożeniu przygotowanych przez nas rozwiązań. Ceny energii ze źródeł pogodowozależnych są przewidywalne i niezależne od inflacji czy uwarunkowań rynkowych, cechuje je bardzo ograniczona zmienność, gdyż zależą przede wszystkim od poziomu poniesionych nakładów inwestycyjnych, a udział kosztów operacyjnych jest stosunkowo niewielki. Podstawą sukcesu w dążeniu do oczekiwanego efektu jest przejrzysty i wykonalny plan działań, a EPK posiada zasoby, by taki plan przygotować – podkreśla Justyna Mirek.
