Każdy z nas codziennie korzysta z wyrobów z drewna – od mebli, przez okna, podłogi, aż po papier i inne wyroby codziennego użytku. Drewno jest niezwykłym surowcem odnawialnym o ujemnym śladzie węglowym. Nie ma innego ekologicznego materiału, którym moglibyśmy go zastąpić. Zrównoważona gospodarka leśna pozwala na jednoczesny rozwój lasów i sektora leśno-drzewnego.
W 2023 roku wartość wyprodukowanych w Polsce mebli wyniosła 65,1 mld zł. Taką samą wartość osiągnęła produkcja papieru i wyrobów z niego.
Polska jest liderem w produkcji i eksporcie wielu wyrobów z drewna w Europie:
– okna: Polska zajmuje 3. miejsce w UE pod względem produkcji i 1. miejsce w UE pod względem eksportu,
– podłogi: Polska jest nr 1 w UE zarówno w produkcji, jak i eksporcie,
– meble: Polska plasuje się na 3. miejscu w UE w produkcji oraz na 1. miejscu w UE w eksporcie.
Sektor leśno-drzewny w liczbach (2023 rok):
– produkcja sprzedana: 210,8 mld zł,
– liczba przedsiębiorstw: 74 615,
– bezpośrednio zatrudnionych: 439 000 osób,
– udział w PKB: 6,8% (szacowany metodą wydatkową).
Co z tymi lasami – raport o stanie lasów
Lasy zajmują w Polsce obecnie 9,484 mln hektarów. Od 2010 roku ich powierzchnia wzrosła o 155,3 tys. ha. Wzrost ten idzie w parze z rosnącą ilością zasobów drewna. To dowód na to, że Polska od lat skutecznie prowadzi zrównoważoną gospodarkę leśną. Pozwala ona na jednoczesną ochronę lasów i wykorzystywanie drewna jako odnawialnego surowca.
Z badań przeprowadzonych przez B+R Studio i PBS sp. z o.o. w listopadzie 2024 r. wynika, że 91% Polaków uznaje ochronę lasów za istotne zagadnienie. Z kolei 83,4% badanych uważa, że odpowiedzialne zarządzanie lasami pozytywnie wpływa na ich stan. Jednocześnie 80% społeczeństwa popiera model, który zabezpiecza funkcje społeczne, ekologiczne oraz pozwala na rozwój przemysłu drzewnego.
Co więcej, 53% badanych deklaruje, że należy zwiększać produkcję wyrobów z drewna, uznając je za ekologiczne i odnawialne. W kontekście rosnącej świadomości ekologicznej oraz konieczności ograniczania emisji CO₂, drewno jest materiałem przyszłości. Pozwala ono na realizację celów klimatycznych bez rezygnacji z rozwoju gospodarczego.
Drewno – materiał przyszłości
Drewno od lat zyskuje uznanie jako ekologiczny i odnawialny surowiec. Pozwala on na magazynowanie węgla przez cały cykl życia produktów drewnianych. W październiku 2024 r. w Sękocinie Starym odbyła się międzynarodowa konferencja „Drewno Materiałem Przyszłości. Podczas niej eksperci z całej Europy podkreślali, że drewno jest kluczowym materiałem w budownictwie niskoemisyjnym.
Unia Europejska kładzie coraz większy nacisk na wykorzystanie drewna jako alternatywy dla materiałów o wysokim śladzie węglowym. Dyrektywa 2024/0440 wprowadza obowiązek stosowania materiałów o zerowej emisji w nowych budynkach publicznych od 2028 r.. W 2030 r. obejmie już wszystkie nowo powstające budynki. Budownictwo drewniane wykorzystujące materiały drewnopochodne jest najbliższe spełnieniu wymagań nowej dyrektywy
Celem nowej strategii leśnej UE 2030 jest wspieranie społeczno-gospodarczych funkcji lasów na rzecz dobrze prosperujących obszarów wiejskich oraz pobudzanie biogospodarki opartej na lasach w granicach zrównoważonego rozwoju.
MKiŚ na przekór strategii leśnej UE, ekologii i społeczeństwu
Mimo tak ważnej roli biogospodarki i wykorzystania drewna dla ochrony klimatu i środowiska, Ministerstwo Klimatu i Środowiska zapowiedziało zakaz prowadzenia zrównoważonej gospodarki leśnej w 20% polskich lasów. Ta decyzja stanowi zagrożenie degradacją dużych i cennych powierzchni leśnych w Polsce. Obecnie już 8% lasów jest trwale wyłączonych z użytkowania, a dalsze ograniczenia mogą spowodować nieodwracalne szkody.
Decyzje Ministerstwa Klimatu i Środowiska dotyczące wyłączania kolejnych obszarów leśnych z użytkowania budzą poważne obawy ekspertów i przedstawicieli branży leśno-drzewnej. Przede wszystkim są one podejmowane bez należytej analizy skutków i długoterminowych konsekwencji, co czyni je działaniami nieprzemyślanymi.
W obliczu postępujących zmian klimatycznych i rosnącego zagrożenia dla stabilności ekosystemów, takie eksperymentalne podejście na masową skalę może okazać się niebezpieczne i przynieść skutki odwrotne do zamierzonych. Lasy, jako naturalne pochłaniacze CO₂, odgrywają kluczową rolę w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych. Ograniczenie racjonalnej gospodarki leśnej, zamiast wspierać cele klimatyczne, może paradoksalnie prowadzić do wzrostu emisji, między innymi poprzez zwiększony import drewna z krajów o mniej zrównoważonym modelu jego pozyskiwania.
Ponadto, wyłączenia te stwarzają realne zagrożenie dla trwałości polskich lasów. Brak odpowiedniej gospodarki leśnej może skutkować degradacją drzewostanów i osłabieniem ich odporności na czynniki zewnętrzne, takie jak choroby, szkodniki czy ekstremalne zjawiska pogodowe.
Decyzje te mają również szerokie konsekwencje społeczne, ekologiczne i gospodarcze. Dotykają nie tylko przedsiębiorców i pracowników branży drzewnej, ale także społeczności lokalnych, dla których leśnictwo stanowi istotne źródło dochodu. Dodatkowo, decyzje ministerstwa osłabią konkurencyjność polskiej gospodarki i zwiększą uzależnienie od zagranicznych dostawców surowców.
Konsekwencje wyłączenia 20% lasów ze zrównoważonej gospodarki leśnej i ograniczenia podaży drewna w liczbach:
– utrata nawet 70 tys. miejsc pracy w leśnictwie, przemyśle drzewnym, papierniczym i meblarskim,
– strata dla budżetu z CIT, PIT i ZUS – 4,5 mld zł
– nakłady inwestycyjne – 7,8 mld zł,
– zagraniczny bilans handlu meblami – pogorszenie o 8,4 mld zł,
– spadek PKB – 8,75 mld zł (ok 0,3% polskiego PKB),
– pogorszenie bilansu handlowego o 8,4 mld zł – zamiast eksportować polskie wyroby, zwiększymy import, w tym z Chin (już w 2024 r. wzrósł on o 35%).
Postulaty Koalicji na Rzecz Polskiego Drewna
1. Żądanie wypracowania polityki leśnej państwa, z udziałem strony naukowej, społecznej i gospodarczej, która będzie stanowić podstawę długofalowych działań w sektorze leśno-drzewnym.
2. Oczekiwanie zrównoważonej, wielofunkcyjnej gospodarki leśnej wspierającej cele klimatyczne oraz zapewniającej zarówno ochronę przyrody, funkcje społeczne jak i stabilną podaż drewna.
3. Żądanie wycofania się MKiŚ z chaotycznych decyzji o wyłączeniach drzewostanów z gospodarki, które prowadzą do degradacji lasów, ograniczą dostęp do lasów społeczeństwu i przynoszą straty gospodarcze.
4. Sprzeciwianie się wdrażaniu populistycznych pomysłów aktywistów ekologicznych objęcia zakazem gospodarki lasów na tak dużą skalę.
5. Żądanie przedstawienia przez rząd RP uzasadnienia, kalkulacji kosztów i źródeł finansowania wymuszanego wygaszania sektora leśno-drzewnego w Polsce.
6. Oczekiwanie wsparcia od polskiego rządu w zakresie promocji polskich wyrobów z drewna jako ekologicznych i ograniczających emisję CO2.
7. Podkreślenie potrzeby przebudowy drzewostanów dla utrzymania trwałości lasów zagrożonych zmianami klimatycznymi.
Koalicja na Rzecz Polskiego Drewna to porozumienie, którego celem jest ochrona i wspieranie rozwoju polskiego przemysłu drzewnego oraz promowanie zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych. Koalicję tworzą organizacje i podmioty, które reprezentują przemysł meblarski, tartaczny, płytowy i papierniczy.
Przeczytaj pełne raporty:
Raport co z tymi lasami
Raport _Co _z _tymi _Lasami_badania-społeczne 20250121
