Kanada jest największym krajem w Ameryce Północnej i drugim po Rosji co do wielkości krajem świata, ponad 40 razy większym od Wielkiej Brytanii, 18 razy większym od Francji i 32 razy większym od Polski. Kanada zajmuje północną część Ameryki Północnej bez Alaski i Grenlandii. Jest otoczona przez trzy oceany: Atlantycki, Arktyczny i Pacyfik.
Powierzchnia Kanady (ląd oraz akweny słodkowodne) to ponad 9 984 670 km² . Odległość między krańcem zachodnim i wschodnim to prawie 5 200 km, natomiast między północnym i południowym – 4 600 km. 7,6% powierzchni Kanady stanowią rzeki oraz jeziora (755.180 km ²).
Kraj ten jest drugim co do wielkości na świecie (po Rosji) rezerwuarem słodkiej wody. Obszar tundry arktycznej Kanady zajmuje ok. 2,3 mln km² , co stanowi 23% powierzchni kraju. Natomiast na cele rolnicze wykorzystuje się 7% powierzchni Kanady. Lasy obejmują 4,45 mln km², a więc ponad 44% powierzchni kraju.
Gęstość zaludnienia 30 osób/1000 ha, stawia Kanadę na ostatnim miejscu w grupie krajów uprzemysłowionych. Według danych z lipca 2005 roku liczba ludności Kanady przekroczyła 31,9 mln.
W eksporcie kanadyjskim dominuje USA (84,8%), drugie miejsce zajmuje Japonia (2,2%), trzecie W.Brytania (1,9%). Chiny zajęły czwarte miejsce (1,6%). Najszybszy wzrost eksportu w okresie 2010/2012 wystąpił w dostawach do Chin (wzrost o 51,8%), do Meksyku (wzrost o 33,0%) i W.Brytaniii (23,3%). Najszybszy wzrost nastąpił w imporcie kanadyjskim z Chin (o 29,7%).
Kanada posiada aż 41 Parków Narodowych, oraz setki mniejszych rezerwatów, które są nieodzowną atrakcją turystyczną przyjeżdżających tu spędzić swoje wakacje turystów. Rozległe tereny od Oceanu Atlantyckiego po Pacyfik jak i północne zmarzliny lodowe Koła Podbiegunowego, stanowią dom dla tysięcy zwierząt oraz rzadkich gatunków roślin.
Górskie lasy porastające większość zachodniej Kanady dzielą się na cztery podstawowe obszary: Zachodniego Wybrzeża, Kolumbii, górski i subalpejski.
Ulewne deszcze, łagodny morski klimat, żyzne gleby i długi okres wegetacji tworzą warunki do rozwoju najbardziej okazałych w Kanadzie kompleksów leśnych Zachodniego Wybrzeża. Ogromne połacie umiarkowanego lasu deszczowego pokrywają większość wyspy Vancouver. Kilka drzewostanów zbliżonych charakterem do pierwotnych ostoi zachowało się na Wyspach Królowej Charlotty i w parku narodowym Pacific Rim.
Tabela: Zapas na pniu oraz roczne zapotrzebowanie na drewno w Kanadzie.
|
m |
2000 |
2010 |
2050 |
2100 |
2150 |
Miękkie gatunki drewna w Kanadzie |
||||||
Roczne pozyskanie |
|
150 629 |
146 768 |
141 673 |
140 242 |
121 105 |
Zapas na pniu |
|
9 279 202 |
9 046 455 |
8 574 753 |
7 848 493 |
6 143 782 |
Twarde gatunki drewna w Kanadzie |
||||||
Roczne pozyskanie |
|
44 727 |
44 301 |
41 884 |
41 924 |
31 051 |
Zapas na pniu |
|
2 360 485 |
2 312 182 |
2 134 593 |
1 991 334 |
1 229 009 |
Źródło: Canadian Statistic
Lasy Kolumbii zajmują niższe piętra (400–1400 m) gór wnętrza Kolumbii Brytyjskiej i dużą część zboczy Gór Skalistych. Struktura gatunkowa jest podobna do składu cieplejszego i wilgotniejszego lasu deszczowego na Zachodnim Wybrzeżu – żywotnik olbrzymi, choina zachodnia i daglezja zielona; warta odnotowania jest także obecność świerku sitkajskiego, który rzadko zajmuje stanowiska z dala od wybrzeży.
Las górski występuje w południowej, bardziej osłoniętej części Gór Skalistych i na płaskowyżu wnętrza Kolumbii Brytyjskiej. Przeważa daglezja zielona, modrzew zachodni oraz sosna żółta i wydmowa.
Las subalpejski rośnie na wysokości od 1300 do 2200 m w Górach Skalistych i na większości górzystych obszarów Kolumbii Brytyjskiej. Występują tutaj sosny wydmowe, sosny kolczaste, limby, jodły pospolite, świerki Engelmanna i modrzewie.
Kanadyjski las borealny rozciąga się na powierzchni ponad 560 milionów hektarów. Występują w nim sosny, świerki, lipy i modrzewie. Ponad 45 procent tego starodrzewu należy do firm prywatnych. Organizacje ekologiczne zwróciły się do ponad 500 firm zajmujących się sprzedażą produktów pochodzenia drzewnego o kupowanie wyrobów certyfikowanych w systemie FSC (Forest Stewardship Council). Obecna kampania w obronie lasów borealnych jest wzorowana na rozpoczętej w 1990 r. inicjatywie przeciwko niekontrolowanej wycince w lasach tropikalnych.
Konsumpcja tarcicy z miękkich gatunków drewna w USA i Kanadzie w latach 1980-2007.
Źródło; Wood Markets.
Sytuacja rynkowa
Rynek północno-amerykański na drewno i produkty pochodne jest ściśle ze sobą powiązany. Od lat ciągnie się nie rozstrzygnięty spór między Kanadą i USA dotyczący warunków, eksportu drewna do USA. Nałożone 27,2% cło powoduje, że cały eksport do USA od maja 2002, kosztuje firmy tej branży z Alberty 550.000 CAD dziennie i 200 mln CAD rocznie.
Dla gospodarek prowincji Zachodnich Alberty i British Columbia sytuacja przemysłu drzewnego ma duże znaczenie. Firmy tego sektora działają na rynku globalnym, starając się unowocześniać produkcję w celu poprawy efektywności i utrzymania konkurencyjności na rynkach międzynarodowych. Wymaga to stałych nakładów kapitałowych i dobrego klimatu biznesowego.
Źródło: National Forestry Database Kanada
Aprecjacja dolara kanadyjskiego odbija się także na poziomie dochodów sektora. Każdy wzrost o 1 cent wartości dolara amerykańskiego oznacza dla Alberty mniejsze dochody o 53 mln CAD.
Rynek paneli budowlanych – płyta pilśniowa i OSB (oriented strand board) odnotował w ostatnim czasie bardzo silny wzrost cen. Zakłada się, że ceny spadną nie będąc podtrzymywane przez stałą wysoką aktywność sektora budowlanego.
Produkcja strukturalnych paneli z drewna powinna w 2013 r. osiągnąć 41,7 mld stóp kwadratowych, ustanawiając kolejny rekord w ciągu ostatnich trzech lat, zgodnie z prognozami APA – The Enginnered Wood Association.
W 2013 r. oczekuje się spadku produkcji o blisko 1 mld stóp do 40,7 mld, w związku z oczekiwaną podwyżką stóp procentowych i osłabieniem koniunktury na rynku budownictwa rezydencjalnego zarówno w USA jak i w Kanadzie. Przewidywana ilość rozpoczynanych budów w USA powinna wynieść 1.895 mln w przyszłym roku, co oznacza spadek o 160 tys. W Kanadzie oczekuje się spadku z rekordowego poziomu 227,000 nowych budów w tym roku do 181 tys. w roku przyszłym.
Przy takim scenariuszu popyt rynkowy w budownictwie rezydencjalnym na płyty pilśniowe powinien spaść z 22,9 mld stóp w tym roku do 21,7 mld w roku następnym. Temu spadkowi towarzyszyć będzie zmniejszenie popytu na rynku robót modernizacyjnych.
Tabela; Produkcja, eksport, import wybranych produktów branży drzewnej w Kanadzie. (w 1000 m³)
|
2010 |
2011 |
2012 |
2010 |
2011 |
2012 |
2010 |
2011 |
2012 |
|
Produkcja |
Import |
Eksport |
||||||
Tarcica miękka |
58 470 |
58 344 |
55 823 |
780 |
800 |
600 |
39 837 |
38 732 |
37 492 |
Tarcica twarda |
1 717 |
1 700 |
1 600 |
33 |
33 |
33 |
882 |
916 |
916 |
Fornir |
860 |
960 |
960 |
297 |
320 |
300 |
1 046 |
1 025 |
1 000 |
Sklejka |
2 323 |
2 250 |
2 100 |
330 |
400 |
320 |
1 118 |
1 100 |
1 000 |
Płyta pilśniowa bez OSB |
12 770 |
12 400 |
11 600 |
676 |
650 |
670 |
9 836 |
9 600 |
8 800 |
OSB |
9 883 |
9 900 |
9 200 |
130 |
150 |
120 |
8 776 |
8 700 |
8 000 |
Płyta wiórowa |
2 176 |
2 150 |
2 055 |
675 |
660 |
614 |
1 468 |
1 440 |
1 340 |
MDF |
1 612 |
1 600 |
1 525 |
114 |
120 |
114 |
903 |
900 |
860 |
Miazga drzewna |
25 310 |
25 600 |
25 900 |
358 |
300 |
300 |
10 661 |
11 000 |
11 000 |
Papier i tektura |
19 497 |
19 500 |
19 200 |
3 776 |
3 800 |
3 800 |
15 322 |
15 300 |
15 000 |
Źródło: National Forestry Database Kanada.
Równocześnie oczekuje się wzrostu popytu w sektorze nie-rezydencjalnym, w budownictwie przemysłowym, a rynki eksportowe powinny wykazać wzrost o 450 mln stop kwadratowych.
Cały przemysł strukturalnych paneli drewnianych powinien w roku przyszłym pracować na poziomie 89,0% mocy produkcyjnych, co oznacza spadek z poziomu 93% tego roku.
Import płyt pilśniowych i OSB wykazuje stały wzrost. USA przewidują import 1,64 mld stóp strukturalnych paneli w tym roku, pomijając dostawy z Kanady. Większość importu – 1,36 mld stóp stanowić będzie płyta pilśniowa, w większości pochodząca z Brazylii oraz z Chile I Chin.
Oczekuje się wzrostu importu o 4,5% w tym roku i dalszy jego wzrost w latach następnych. Dla porównania warto dodać, że jeszcze w 2000 r. import płyt pilśniowych (plywood) wynosił 115 mln stóp kwadratowych.
Także import innych wyrobów na bazie drewna powinien wrosnąć, chociaż w wolniejszym tempie. Tendencje te wskazują na możliwość zaostrzenia się walki konkurencyjnej na rynku północno-amerykańskim i ewentualne pogorszenie się warunków dostaw. Należy też liczyć się z rosnącą konkurencją ze strony krajów rozwijających się, o niskich kosztach siły roboczej.
Źródło: National Forestry Database Kanada.
Przemysł drzewno- meblowy skoncentrowany jest głównie w centralnej Kanadzie, przy czym 50% produkcji mebli przypada na prowincje Ontario, a 30% na prowincje Quebec, co daje łącznie 80% kanadyjskiej produkcji elementów drzewnych i mebli. Należy dodać, że na Ontario przypada 36% zakładów produkcyjnych i 42% stanu zatrudnienia w tym przemyśle, a w Quebec, odpowiednio 38% firm i 33% pracowników.
W ostatnich latach zaznaczył się i wzmocnił trend inwestycyjny w przemyśle drzewno-meblowym; stopa wzrostu tych wydatków przekroczyła poziom stopy wzrostu inwestycji w przemysłowym sektorze produkcyjnym. Inwestycje były dokonywane głównie w dużych i bardzo dużych firmach meblarskich, ulokowanych przeważnie w prowincji Ontario, w budowę nowych fabryk lub powiększanie istniejących zakładów oraz w nowoczesne maszyny i sprzęt dla rozwoju nowych wyrobów i dla zmniejszenia kosztów produkcji.
Głównym celem inwestycji było sprostanie konkurencji na rynku północnoamerykańskim ze strony amerykańskiego przemysłu meblowego oraz krajów Azji Południowo-Wschodniej i krajów UE.
Źródło: National Forestry Database Kanada
W trudniejszej sytuacji są mniejsi producenci mebli, którzy dysponują ograniczonymi
środkami na inwestycje i którzy koncentrują w związku z tym swoją sprzedaż na
rynkach regionalnych Kanady. Firmy te są mniej skłonne do wdrażania nowych
procesów produkcyjnych i produkowania nowych modeli mebli, jak również nie są w
stanie prowadzić na odpowiednią skalę działalności w zakresie badań i rozwoju.
Obserwowany jest proces coraz większej dominacji wielkich producentów mebli.
Większość małych producentów nie jest w stanie dostosować się do nowych warunków handlu obowiązujących na rynku Ameryki Północnej (m.in. rezultat układu o wolnym handlu NAFTA).
Kanadyjski przemysł mebli domowych zaopatruje się w surowce zarówno na własnym rynku jak i za granica (głównie w Azji). Import ten obejmuje komponenty drewniane i bazujące na drewnie, komponenty metalowe, elementy z palmy (rattan), płyty wiórowe na lepiszczu syntetycznym, wyroby tekstylne, wyroby metalowe i materiały wykończeniowe.
Niekiedy producenci kanadyjscy importują kompletne zestawy części meblowych
gotowych do składania i pakowania, gotowe meble dla uzupełnienia produkowanego
przez siebie asortymentu, bądź też kupują komponenty meblowe do wykorzystania we własnym procesie produkcyjnym. Producenci, a także importerzy i detaliści, dokonują też za granica zakupów mebli RTA.(do samodzielnego montażu)
Najbardziej popularnymi w Kanadzie rodzajami drewna, które tradycyjnie stosuje się do produkcji mebli domowych sa: dąb, sosna, klon, wiśnia i jesion. Wykorzystuje się także: mahoń, drzewo tekowe, drzewo różane i inne drzewa egzotyczne.
Forniry z drzewa różanego i mahoniu zastępują często bardziej kosztowne twarde
rodzaje drewna. Także, coraz częściej, zastępuje się twarde drogie drewno płytami
wielowarstwowymi, płytami wiórowymi lub płytami pilśniowymi o średniej gęstości. Daje to rezultaty w postaci bardzo taniej produkcji mebli pokojowych, stołów, biurek i
podobnych wyrobów.
Źródło: National Forestry Database Kanada
Podstawowym wymogiem dla importowanego drewna (twardego i fornirów), jest jego
właściwe starzenie i wysuszanie w piecu suszarniczym tak, aby odpowiadało ono
kryteriom zawartości wilgoci i sprostało dużym zmianom wilgotności, jakie maja miejsce w kanadyjskich domach i biurach. Normatywne poziomy akceptowalnej wilgoci zawarte są w kanadyjskich “Przepisach i wymogach importowych” (Import Regulations and Requirements).
Suszenie piecowe powoduje równomierną redukcje wilgoci w całym suszonym drewnie i eliminuje paczenie się i rozszczepianie spowodowane wewnętrznymi naprężeniami.
Kupiec kanadyjski zwykle życzy sobie przysłania przez dostawce wzorów drewna i/albo gotowych wyrobów, dla dokonania testów przed zakupem i wysyłką, oraz szczegółowych badań i uzgodnień. Innym ważnym problemem technicznym jest wybór klei i procesów klejenia stosowanych w meblach importowanych do Kanady.
Muszą być one przystosowane do warunków istniejących w ogrzewanych centralnie domach kanadyjskich i powinny wytrzymywać znaczne zmiany temperatury.
Cedr jest popularnym materiałem do produkcji stołów piknikowych, szezlongów i
krzeseł, gdyż jest mocny i trwały, a dodatkowo poddawany jest specjalnym procesom
suszenia dla zredukowania nadmiaru wilgoci. Meble z oryginalnego cedru są jednak
znacznie droższe od mebli z jodły lub świerku, na które jest większy popyt na rynku
kanadyjskim.
Pewna ilość mebli w Kanadzie produkowana jest także z twardego drewna z drzew
liściastych suszonego piecowo.
Konkurencja na rynku drzewnym w Kanadzie
Kanada zalicza się do krajów charakteryzujących się największym importem przypadającym na jednego mieszkańca, a na jej rynku są obecni eksporterzy z całego świata konkurujący ze sobą wzajemnie. W tej sytuacji eksporter, aby wejść na rynek, bądź zwiększyć wolumen swoich dostaw, musi zaoferować całkiem nowy produkt lub być w stanie wyprzeć dotychczasowego dostawcę ofertą bardziej atrakcyjną w sensie jakości, ceny czy serwisu.
Kluczem do sukcesu na rynku kanadyjskim jest stałe rozwijanie przez eksportera strategii marketingowej, której celami priorytetowymi powinny być:
• utrzymywanie wysokiej jakości produktów, po konkurencyjnej cenie,
• terminowe dostawy produktów,
• dostawa wyrobów odpowiadających precyzyjnie uzgodnionym specyfikacjom/wzorom,
• stosowanie odpowiednich opakowań w transporcie morskim,
• promocja zwłaszcza nowych wzorów, obejmująca informacje o poprzednich i obecnych klientach odbiorcach, z podaniem krajów ich pochodzenia,
• doskonała znajomość warunków płatności,
• natychmiastowe odpowiedzi na wszelkie kontakty ze strony odbiorców, w trakcie procesu sprzedaży i po nim,
• dysponowanie odpowiednimi pomieszczeniami i urządzeniami magazynowymi i przeładunkowymi.
Pomimo tak dużych wymagań w stosunku do potencjalnych dostawców Kanada to jednak bardzo duży rynek zbytu dla europejskich i polskich producentów z sektora drzewnego. Warto zabiegać o utrzymanie dobrych stosunków z odbiorcami w Kanadzie ponieważ pomimo dużych zasobów leśnych i bardzo dobrze rozwiniętego sektora drzewno-meblarskiego popyt na produkty tej branży w Kanadzie jest bardzo duży i rodzimy przemysł nie jest w stanie go w pełni zaspokoić. Szansą dla polskich producentów jest również możliwość zaopatrywania się w Kanadzie w gatunki drewna które u nas nie występują a zyskują sobie coraz większą popularność w Europie. Warto więc poznać specyfikę produkcji oraz zakupu i sprzedaży jaka obowiązuje w Kanadzie bo jest to rynek bardzo ciekawy dla producentów sektora drzewnego w Polsce.