Ponad połowa uszkodzeń łożysk spowodowana jest nieprawidłowym smarowaniem – zwłaszcza smarowaniem ręcznym. W wielu firmach wybiera się ten rodzaj smarowania ze względu na oszczędności. Istnieją jednak alternatywne rozwiązania – często nie potrzeba dużych nakładów, aby zapewnić odpowiednie smarowanie newralgicznych punktów.
Przykładem prostego rozwiązania są punktowe dozowniki smaru i oleju Simalube.
Dozowniki mogą być stosowane jako automatyczne smarownice pojedynczych punktów lub jako uzupełnienie bardziej rozbudowanych układów smarowania. Stosuje się je do smarowania łożysk wentylatorów, silników, łożysk prowadnic liniowych, smarowania łańcuchów, a także do smarowania łożysk wałka klejowego. Dozowniki są wielokrotnego użytku, można je samemu napełniać smarem lub olejem. Wymianie podlega jedynie gaz generatorowy. Czas dozowania ustawiamy w zakresie od 1 do 12 miesięcy.
Rozwinięciem dozowników Simalube są automatyczne smarownice Velube. Posiadają od 1 do 4 wyjść, które można rozbudować za pomocą rozdzielaczy na smarownice obsługujące więcej punktów. Smarownice Velube mogą być zasilane bateryjnie (maks. czas pracy baterii to 3 lata) lub prądem stałym 24 VDC. Smarownice te posiadają własne sterowanie lub mogą być podłączone do zewnętrznego kontrolera.
Główne zastosowania smarownic Velube to smarowanie łożyska wałka klejowego, prowadnic liniowych, łożysk, łańcuchów i przekładni zębatych poprzez specjalnie dobrane koła i zębatki smarownicze.
Częstym problemem w zakładach przemysłu drzewnego jest smarowanie łańcucha. Z racji dużego zapylenia jest to bardzo ważne zagadnienie. Wielokrotnie nie ma żadnego smarowania lub smaruje się łańcuch albo olejem w sprayu, albo smarem stałym. Dobrą i korzystną alternatywą jest zastosowanie choćby prostego, grawitacyjnego lub elektryczno-grawitacyjnego dozownika ze szczotką. Szczotki będą nanosiły środek smarny (zdecydowanie najlepszym rozwiązaniem jest smarowanie olejowe) na łańcuch, a jednocześnie czyściły z nadmiernego zabrudzenia.
Dozowniki mogą być grawitacyjne lub elektryczno-grawitacyjne, jedno- lub wielowyjściowe. W dozowniki jednowyjściowe można wkręcić bezpośrednio szczotki (włosie nylonowe lub ze stali nierdzewnej) lub doprowadzić olej do szczotek za pomocą przewodów. Dozowniki wielowyjściowe doprowadzają olej do szczotek za pomocą przewodów. Każde wyjście z dozownika można regulować oddzielnie poprzez zawór iglicowy. Dozowniki elektryczne są zasilane napięciem 24 VDC.
Łańcuchy można również smarować poprzez natrysk oleju za pomocą dysz natryskowych. Pneumatyczny dozownik oleju podaje olej do dysz. Sterowanie odbywa się poprzez zawór elektromagnetyczny. Zaletą dozowników pneumatycznych Oil-Rite jest praca przy niskim ciśnieniu – dzięki temu nie ma nadmiernego rozpylania oleju wokół miejsca smarowania. Dysze mogą być o płaskim lub okrągłym strumieniu. W zależności od typu dozownika można podpiąć do 24 dysz natryskowych. Tego typu dozowniki można oczywiście zastosować do innych rozwiązań – np. do smarowania pił, wierteł.
W przypadku konieczności smarowania kilkunastu i więcej ilości punktów bardzo dobrym rozwiązaniem są progresywne układy smarowania firmy Lincoln.
Do wyboru są pompy do smaru bądź oleju o różnej pojemności. Zasilanie 24 VDC, 230 VAC. Pompy mogą mieć od jednego do kilku wyjść. Rozdzielenie dawki smaru lub oleju odbywa się poprzez rozdzielacze progresywne. Pompy mogą mieć własne sterowanie lub być sterowane z zewnątrz.
Dobrym przykładem zastosowania układów progresywnych jest smarowanie wózków prowadnic liniowych.
Ważnym czynnikiem pozwalającym na prawidłowe smarowanie jest stosowanie odpowiednich środków smarnych – również w układach centralnego smarowania.
W zależności od warunków pracy zastosowanego układu smarowania należy dobrać odpowiedni środek smarny.
Scentralizowane systemy smarowania mają ekonomiczne uzasadnienie – przede wszystkim wydłużenie trwałości smarowanych elementów, mniejszą awaryjność, a co za tym idzie zmniejszenie czasów przestoju maszyn oraz mniejsze zużycie środków smarnych.
